De universele wet voor een "zinvol" bestaan.
“Wat is zingeving?” Overal waar ik spreek, geven veel mensen aan het lastig te vinden om deze vraag te beantwoorden. En tegelijkertijd geeft bijna iedereen uit diezelfde groep aan méér zingeving te willen ervaren. We willen dus met zijn allen méér van iets, dat we eigenlijk maar abstract of ongrijpbaar vinden. Hoog tijd om te begrijpen wat zingeving nou precies inhoudt; aan welke knoppen je kan draaien om daadwerkelijk meer zingeving te ervaren. Tijd om mijn formule, de universele wet van zingeving, te onthullen.
De formule
Stel je voor: wij komen elkaar tegen op straat in Amsterdam en ik vraag je om nú met je kleren aan in de gracht te springen. Zou je dat dan doen?
Tenzij je een Wim Hof-fanaat bent, zou je reactie zich waarschijnlijk ergens bevinden op het spectrum van “Nou, liever niet” tot “Spring lekker zelf die gracht in, mafkees”. En terecht.
Maar als je zou weten, dat áls je in de gracht springt, je de wereld in één keer zou bevrijden van alle oorlog en armoede, wat zou je dán doen…?
Aah, ineens heeft mijn verzoek 'zin' gekregen! Ik durf te wedden dat je bij deze informatie op zijn minst je zou gaan afvragen wat de temperatuur van het water is. Doordat het oplossen van alle oorlogen en armoede voldoende voor jou betekent, ben je opeens bereid om wél die stap te nemen.
Maar dan zijn we er nog niet. Want als je dit zou weten, maar alsnog níét in de gracht zou springen, zou je je dan voldaan en trots voelen? Zou je dán zingeving ervaren?
Ok, misschien ging mijn voorbeeld een beetje ver, maar laat mij nou even mijn punt maken. Zoals je misschien al hebt geconcludeerd: je zou enkel en alleen voldoening ervaren als je de 'zin' van een actie ervaart en hem ook daadwerkelijk uitvoert. Dit brengt mij tot de volgende formule, die ik "de universele wet van zingeving" noem:
zingeving = betekenis + impact
De universele wet van zingeving
Zingeving is dus het realiseren van betekenisvolle impact. In het eerder gestelde voorbeeld kun je alleen zingeving ervaren als je daadwerkelijk in de gracht springt én het resultaat jou (direct of indirect) iets oplevert dat belangrijk is voor je.
En die betekenis is voor iedereen anders; de één raakt ontroert in een museum, terwijl de ander liever de natuur opzoekt. De één gaat voor wereldvrede en de ander voor duurzaamheid. (hier zal ik in een later artikel verder op in gaan).
Iedereen geeft dus op zijn eigen unieke manier betekenis aan het leven. Daarom heet het ook zinGEVING. Jij gééft het leven zin, door jouw unieke betekenis, en niet andersom. Zoals Pablo Picasso het ooit prachtig zei: the meaning of life is to find your gift. The purpose of life is to give it away.
Voor mij is ‘de zin van het leven’ dan ook samen te vatten in precies die twee punten:
Het vinden van jouw unieke betekenis, jouw eigen pad, jouw Purpose, in alles wat je doet.
Het onbevreesd en volledig toegewijd bewandelen van dat unieke pad, ongeacht welke uitdagingen het leven je voor de voeten gooit, of wat je omgeving daarvan vindt.
Of hoe ik het zelf graag verwoord:
Je mooiste leven kan ontstaan, door betekenis te vinden en gewoon te gáán.
Je kunt je hierbij voorstellen dat zingeving gaat over het ontwaken van je innerlijke vuur. Bij deze metafoor is betekenis de brandstof en impact het vonkje. Alleen bij voldoende brandstof en een vonk die groot genoeg is, kun jij jezelf in lichterlaaie zetten.
Als we hem omdraaien, kun je ook constateren, dat wanneer je géén zingeving ervaart, er een gebrek is aan betekenis of impact. Kortom: het boeit je niet genoeg of je komt niet vooruit. Dit is overigens ook een zeer prettige richtlijn als je leidinggevende bent en ziet dat iemand uit je team niet helemaal uit de verf komt. Vraag jezelf eens af:
Boeit het hem wel? Weet deze persoon hoe zijn unieke bijdrage onderdeel is van het grotere geheel? Welke (voor hem belangrijke) waarden worden hier wel/niet vervult?
Komt-ie wel vooruit? Is er iets wat hem tegenhoudt, zelfs al zie ik de passie?
Wanneer impact of betekenis ontbreekt, zul je nooit zingeving ervaren. Als we even aannemen dat beiden binair zijn (dus je ervaart wél of níet betekenis of impact), ontstaan er vier mogelijkheden:
Geen betekenis, wel impact
Wel betekenis, geen impact
Geen betekenis, geen impact
Wel betekenis, wel impact
Ik zal alle situaties even apart behandelen.
Wél impact, geen betekenis
Ben je een productiviteitstijger, maar weet je niet wat deze resultaten belangrijk maakt voor jou? Dan zal je dit geen zingeving opleveren.
In mijn ogen is dit één van de meest voorkomende situaties in onze hedendaagse maatschappij. Vaak onbewust, is men gaan geloven dat de betekenis van ouders, vrienden of leraren, ook die van jezelf zou moeten zijn. Tot het moment waarop je hart begint te fluisteren dat je toch echt jouw eigen pad, jouw unieke betekenis hebt. Met vragen als “wat wil ik écht?” en “is dit het nou?” als eerste gevolg. Tot die tijd kunnen we onszelf helemaal kapot werken voor zaken die ons diep van binnen eigenlijk helemaal niet vervullen, zoals geld, status en macht.
Als we onze metafoor er weer even bij pakken, hebben we hier te maken met de verkeerde brandstof, terwijl we er wel constant nieuwe vonkjes bij blijven houden; het gaspedaal intrappen met een lege tank. En wat gebeurt er dan? Precies, een burn-out. Mogelijk dat ik de psychologie ontzettend tekortdoe met een aantal uitspraken in dit artikel, maar ik geloof echt dat dit de wortel is van de burn-out. Een opgebrande kaars, doordat we niet onze juiste brandstof weten te vinden of aan te vullen.
Ik geloof dan ook dat een groot deel van de vermoeidheid die wij ervaren niet komt doordat we te véél doen, maar omdat we te weinig doen dat huns hart écht vervult. (De keerzijde is dat de grote hoeveelheid burn-outs van tegenwoordig voor mij een prachtig signaal is dat we in grote getalen op zijn naar meer betekenis, maar dat betoog bewaar ik voor een volgend artikel).
Tuurlijk, je zal in deze situatie af en toe echt wel wat vonkjes zien, en zelf wat kleine vlammetjes, want er is wel degelijk wat brandstof aanwezig. En uit wanhoop zul je waarschijnlijk jezelf wijsmaken dat die kleine vlammetjes een teken zijn dat je op het goede pad zit, om jezelf zo enige voldoening aan te praten. Maar dat is echt wat anders dan échte zingeving, vanuit diepe betekenis in je hart. En juist dat maakt deze situatie denk ik zo verraderlijk.
Zelf heb ik dit meegemaakt nadat ik een webwinkel voor wijn had opgericht. Ik had keihard mijn best gedaan voor een goede introductie in de december periode en de eerste twee maanden was de omzet ontzettend goed voor een startende webwinkel. Toch voelde ik mij leeg. Rationeel heb ik het nog even geprobeerd: “Je houdt zó van wijn!”, “Je maakt mensen ontzettend blij met jouw wijn. Hoe gaaf?!” of “Kijk, je hebt een eigen webwinkel, dat wilde je toch?”.
Maar diep van binnen wist ik dat het runnen van een webwinkel simpelweg niet voldoende voor mij betekende. Uiteindelijk resulteerde dit tot een persoonlijke crisis. Ik stelde mijzelf letterlijk die ene vraag: “is dit het nou?”. (Het mooie is dat dit artikel er nooit was geweest zonder die crisis. Dat verhaal lees je hier.)
Wél betekenis, geen impact
Weet je waar het jou écht om gaat, maar je onderneemt hierin geen stappen? Helaas ook dan geen zingeving.
Laten we onze metafoor er nog eens bij pakken. Je hebt een ongelofelijke hoeveelheid brandstof, maar geen enkel vonkje. Een volledig gevulde tank, maar je weigert het gaspedaal in te trappen. Wat krijg je dan? Complete verveling. Dit is in mijn ogen het equivalent van wat men een ‘bore-out’ noemt.
Het uitblijven van impact kan vele oorzaken hebben. Toch zie ik met name twee groepen terugkomen in mijn praktijk:
Interne blokkades, zoals bijvoorbeeld:
Beperkende overtuigingen, zoals “ik kan het toch niet” en “wie ben ik om dit te doen?”. (Meer
Ontbrekende vaardigheden, zowel in de vorm van de zogenaamde “harde” als “zachte” competenties.
Externe belemmeringen, zoals bijvoorbeeld:
Organisatiecultuur of -structuur, bijv.: een goed idee dat 20 vinkjes moet krijgen voor er iets mee mag gebeuren.
Dwarsliggers, bijv.: je baas, partner of vriend die je weerhoudt van het najagen van je dromen (zelfs al heeft die persoon in mijn ogen altijd een positieve intentie).
Zelf heb ik dit vorig jaar ook even meegemaakt. Van binnen wist ik dat een stap als zelfstandig coach voor mij veel betekende, mij gelukkig zou maken. Toch vond ik de timing nog niet goed en vond ik steeds nieuwe redenen om het uit te stellen: ik had nog geen website, ik moest eerst nog dit boek lezen of die opleiding volgen (oftewel de overtuiging “ik ben nog niet goed genoeg”), en financieel moest ik ook meer zekerheid hebben. En het liefst ook meer tijd.
Het enige wat dit me bracht was frustratie. Elke dag weer. Tót ik het maar gewoon ging doen: ik heb een aantal collega’s gemaild dat ik mensen uit hun team gratis kon coachen. Dit leverde me een handje vol coachees op. Met betekenisvolle impact, en dus zingeving, als gevolg. (Jaja, het houdt niet op met de doorverwijzingen: suggesties voor het zetten van de eerste stap vind je namelijk hier.)
Geen betekenis, geen impact
In mijn ogen is dit een ontzettend uitdagende situatie om je in te bevinden. Geen besef van waar het jou diep in je hart om gaat, en tegelijkertijd ook niet het gevoel dat je ook maar enigszins iets bijdraagt aan wat dan ook. Geen brandstof om vooruit te komen, en zelfs geen enkel vonkje om je aan vast te klampen. Leegte in het donker. Misschien is dit een gewaagde uitspraak, maar ik geloof dat dit de essentie van een depressie is.
Ik voel me gezegend dat ik zelf slechts één persoonlijke ervaring kan herinneren waarin ik me zo heb gevoeld. Dat was een jaar geleden, toen de moeder van mijn dochter en ik besloten uit elkaar te gaan. En zelfs al was dit pijnlijke besluit ook echt het juiste besluit voor ons beider geluk: voor een korte periode voelde ik me compleet betekenisloos en lamgeslagen. Het was de enige keer dat ik meende depressieve gedachten te hebben, en dat ik me op een dieper niveau echt heb afgevraagd: “waar doe ik het allemaal voor?”. Gelukkig heeft die ervaring dan wel weer betekenis gekregen, doordat ik er nu over kan schrijven.
Om eerlijk te zijn voel ik me echt nog niet comfortabel en ervaren genoeg om met mensen te werken die zich in deze precaire situatie bevinden. Tegelijkertijd ben ik wel echt ontzettend benieuwd wat mijn traject, waarin betekenisvolle impact vanuit het hart centraal staat, zou kunnen betekenen voor mensen met depressieve gevoelens. Ik hoop hier ooit het antwoord op te kunnen geven.
Wél betekenis, wél impact
Daar zijn we dan. De sweet spot, het zingevingswalhalla, de ZINdering, “THE POWER OF PURPOSE”, de… Ok, sorry, ik liet me even gaan. Het moge duidelijk zijn dat ik op z’n zachts gezegd fan ben van dit kwadrant.
Stel je voor: Je hebt jouw eigen unieke brandstof beschikbaar in overvloed en je weet jezelf vervolgens in lichterlaaie te zetten met vonk na vonk, elke dag weer. Het gevoel van vooruitgang maken op zaken die jou ten diepste vervullen, is voor mij echt contact maken met de essentie van het leven.
Een van mijn favoriete principes luidt als volgt: leven met je hoofd in de wolken en met je voeten op de grond. En dat is nou precies waar zingeving over gaat: groots dromen, en in contact staan met jouw unieke bijdrage op deze wereld (betekenis) en tegelijkertijd concrete resultaten realiseren in het hier en nu (impact). Want onthoud:
Je mooiste leven kan ontstaan, door betekenis te vinden en gewoon te gáán.
Zelf ervaar ik dit onder andere wanneer ik coach. Mijn Purpose is om “JA te zeggen tegen mijn leven en anderen te inspireren hetzelfde te doen”. Dus eigenlijk ervaar ik zingeving wanneer ik een ander mag helpen om zingeving te ervaren. Dat noem ik nog eens een WIN-WIN. Of nog toepasselijker: ZIN-ZIN.
Geregeld krijg ik kippenvel tijdens sleutelmomenten in mijn sessies. Mijn hart raakt vervuld, stroomt over, wanneer ik zie hoe iemand zijn leven bij de kloten pakt, weigert om dat leven nog langer een 6-je te geven, en vol overgave het spannende en moedige pad begint te bewandelen van “je hart volgen”, ongeacht wat je omgeving daar ook van vindt.
Wanneer ik dat ervaar, dan stroomt het. Dan heb ik het gevoel dat ik de wereld aankan, en het leven één groot en vreugdevol cadeautje is. Dan maakt het niet uit hoeveel slechtnieuwsgesprekken, hagelbuien, files, gillende dochters, veels te dure hippe koffies die vervolgens hartstikke zuur smaken en waarvan de melk nauwelijks opgeschuimd is (persoonlijk “first-world” ergerpuntje) of sfeersponzen het leven me die dag voor de voeten gooit: want ík, ik sta in lichterlaaie.
En dat gevoel, dat gun ik iedereen!
Hoe nu verder?
Je weet nu uit welke twee componenten zingeving bestaat, maar dan zijn we er nog niet. Want hóé vind je betekenis in de dingen die je doet? En waar kun je überhaupt betekenis in vinden? (Want dat is echt wel méér dan alleen de werkgerelateerde voorbeelden uit dit artikel.) Hoe ontdek je jouw unieke pad? En hoe zorg je dat je vervolgens vooruitkomt, elke dag weer, ongeacht wat het leven je voor de voeten gooit? Kortom, hoe maak je nou betekenisvolle impact, vanuit je hart?
Dit artikel was slechts het eerste hoofdstuk van mijn “Purpose Guide”, die mijn coachees voorafgaand aan mijn traject ontvangen. De komende tijd zal ik meer hoofdstukken hieruit gaan delen, om zo hopelijk meer mensen te inspireren hun unieke pad te ontdekken en te bewandelen; hun Purpose ten volste te leven. Want dát betekent dan weer ontzettend veel voor mij.
Geen zin om te wachten op die artikelen? Ik kom graag een keer langs om te spreken over dit onderwerp. In een uurtje krijg je antwoord op al deze vragen. Mijn positieve levensenergie krijg je er gratis bij.